Współczesne problemy inżynierii i ochrony środowiska

Zeszyt 66

SPIS TREŚCI
Karol Przeździecki, Karol Szymankiewicz, Jarosław Zawadzki
Delimitacja lasów za pomocą zdjęć satelitarnych MODIS i MERIS na przykładzie Bolimowskiego Parku Krajobrazowego i Puszczy Kozienickiej. str. 5
Słowa kluczowe: delimitacja lasów, teledetekcja, wegetacyjne wskaźniki roślinności.
STRESZCZENIE
W pracy podjęto trudny temat związany z delimitacją ekosystemów leśnych na trzy kategorie: las iglasty, mieszany i liściasty przy wykorzystaniu optycznych zdjęć satelitarnych (MODIS/TERRA i MERIS/ENVISAT) o średniej rozdzielczości przestrzennej (odpowiednio 300 m i 1000 m). Głównym celem pracy było opracowanie szybkiej i niedrogiej metody pozwalającej na rozróżnienie na wybranych obszarach trzech rodzajów lasów – iglastych, liściastych i mieszanych na podstawie zmian sezonowych wybranych wskaźników roślinności umożliwiających wykonywanie delimitacji z częstotliwością roczną. W niniejszej pracy zdecydowano się na wykorzystanie sezonowych zmian wybranych wskaźników roślinności (między innymi NDVI, FAPAR, LAI) poprzez wyznaczenie tzw. wskaźników ilorazowych, będących ilorazami wskaźników roślinności z kwietnia i lipca. Wyznaczono przedziały wartości wybranych wskaźników ilorazowych dla lasów iglastych, liściastych i mieszanych w drzewostanach naturalnych. Jak wskazują wyniki analiz, granice przedziałów wskaźników opracowane w powyższej pracy mogą być zastosowane do efektywnej delimitacji rodzaju lasów na podstawie zdjęć satelitarnych. Metoda została zweryfikowana na terenie Bolimowskiego Parku Krajobrazowego oraz Puszczy Kozienickiej poprzez porównanie wyników delimitacji rodzaju lasu na terenie obu parków z rozkładem przestrzennym rodzaju lasu otrzymanym na podstawie bazy danych Corine Land Cover 2000.
Agnieszka Dąbska, Stanisław Pisarczyk
Karpackie osuwiska fliszowe i metody ich stabilizacji. str. 21
Słowa kluczowe: flisz karpacki, osuwiska, metody stabilizacji osuwisk.
STRESZCZENIE
W referacie przedstawiono podstawowe informacje dotyczące osuwisk fliszowych występujących w Polskich Karpatach oraz podano metody ich stabilizacji. W artykule omówiono budowę geologiczną Polskich Karpat, typy osuwisk występujące we fliszu karpackim oraz warunki ich występowania. Przedstawiono przykłady osuwisk zaobserwowanych we fliszu karpackim oraz metody ich stabilizacji. Dodatkowo omówiono sposoby fundamentowania na terenie fliszu karpackiego.
Andrzej Kulig, Krystyna Ossowska-Cypryk
Mikrobiologiczne zanieczyszczenie powietrza w otoczeniu oczyszczalni ścieków. Przegląd literaturowy (w ujęciu historycznym). str. 56
Słowa kluczowe: bakterie, bioaerozol, grzyby, pleśnie, jednostka tworząca kolonię, mikroorganizmy, oczyszczalnia ścieków, przeżywalność, zasięg oddziaływania.
STRESZCZENIE
Oczyszczalnie ścieków należą do znaczących potencjalnych źródeł emisji bioaerozolu. Ich oddziaływanie na mikrobiologiczną jakość powietrza jest procesem złożonym, zależnym od rozwiązań technologicznych (np. napowietrzania ścieków) i technicznych (m.in. obudowy, ekrany wokół otwartych obiektów i urządzeń) oraz warunków meteorologicznych. W drugiej połowie XX w. prowadzono liczne badania rodzajów i ilości bakterii emitowanych z procesów oczyszczania ścieków i zagospodarowania/unieszkodliwiania osadów ściekowych. Określano stopień i zasięg mikrobiologicznego zanieczyszczenia powietrza na terenie i wokół oczyszczalni ścieków. W opracowaniu przedstawiono obszerny przegląd wyników badań, które reprezentują okres intensywnego rozwoju technologii mechaniczno-biologicznego oczyszczania ścieków. Został on wykorzystany do oceny zagrożenia zdrowia ludzi, wynikającego z emisji mikroorganizmów chorobotwórczych i potencjalnych patogenów. Na podstawie licznych doniesień literaturowych (160 pozycji z okresu od 1894 do 2012 r.) oraz badań własnych autorów przeprowadzono analizę i sformułowano wnioski. Współcześnie projektowane oczyszczalnie charakteryzują się mniejszą emisją bioaerozolu, m.in. z uwagi na większy stopień hermetyzacji obiektów technologicznych.
Apoloniusz Kodura, Anna Kołakowska, Marek Mitosek, Agata Wrzesińska
Zastosowanie bocznika z polietylenu MDPE do redukcji przyrostu ciśnienia wywołanego uderzeniem hydraulicznym. str. 96
Słowa kluczowe: Zastosowanie bocznika z polietylenu MDPE do redukcji przyrostu ciśnienia wywołanego uderzeniem hydraulicznym.
STRESZCZENIE
Przy projektowaniu oraz podczas eksploatacji rurociągów pracujących pod ciśnieniem, np. sieci wodociągowych, należy brać pod uwagę zjawiska towarzyszące zmiennym w czasie przepływom, w szczególności zjawisko uderzenia hydraulicznego. Uderzenie hydrauliczne często pojawia się w sposób cykliczny na tych samych elementach rurociągu. Ma to niekorzystny wpływ dla trwałości instalacji i jest źródłem procesu zmęczenia materiału ścianek przewodów, lokalnych pęknięć oraz nieszczelności połączeń z innymi elementami sieci. Przyjmuje się, że 80% awarii występujących w przewodach sieci wodociągowych niewyposażonych w urządzenia zabezpieczające, powstaje na skutek występowania zjawiska uderzenia hydraulicznego. Powoduje to wzrost kosztów eksploatacji tego rodzaju sieci o ok. 60%. Do głównych metod służących zapobieganiu lub łagodzeniu skutkom uderzenia hydraulicznego można zaliczyć: powolne zamykanie lub otwieranie zaworów i zasuw, zwiększenie momentu bezwładności agregatu pompowego, napowietrzanie strumienia, wysokociśnieniowe i niskociśnieniowe zawory bezpieczeństwa, zbiorniki wodno-powietrzne, komory wyrównawcze. Do metod łagodzących niekorzystne skutki uderzenia hydraulicznego należy też zaliczyć zastosowanie boczników, których ścianki wykonane są z materiałów o większej podatności na odkształcenie ścian w porównaniu z rurociągiem. W celu oszacowania skuteczności działań tego rodzaju tłumików przeprowadzono badania eksperymentalne. W badaniach zastosowano tłumiki wykonane z MDPE. Stwierdzono, że zmniejszenie maksymalnej amplitudy ciśnienia w uderzeniu hydraulicznym zależy od średniej prędkości ustalonego przepływu wody w rurociągu przed wystąpieniem zjawiska. Dotyczy to zarówno samego rurociągu stalowego, jak też współpracującego z tłumikiem ciśnienia. Wpływ prędkości był zgodny z zależnością Żukowskiego, opisującą wartość pierwszej amplitudy ciśnienia w rurociągu. Zdolność tłumienia ciśnienia przez element bocznikowy z polietylenu MDPE współpracującego z rurociągiem stalowym silnie zależy od wartości ilorazu objętości tłumika do objętości rurociągu Vt/Vp. Zmiany względnej objętości w zakresie 0,2 ≤ Vt/Vp ≤ 0,6 najsilniej oddziałują na redukcję pierwszej amplitudy oscylacji ciśnienia podczas uderzenia hydraulicznego. Dla Vt/Vp < 0,02 lub Vt/Vp > 0,06 wpływ elementu bocznikowego na zdolność tłumienia jest pomijalnie mały.
Julia Trymucha
Wybrane wyniki badań eksploatacyjnych niezawodności urządzeń otwartego układu chłodzenia w elektrowni konwencjonalnej. str. 111
Słowa kluczowe: układ chłodzenia, niezawodność, badania niezawodności, energetyka konwencjonalna.
STRESZCZENIE
Badaniami objęto wszystkie istotne dla systemu chłodzenia elementy, tj.: ujęcia wody, zastawki wlotowe, czyszczarki krat, kraty rzadkie, sita obrotowe, pompy wody chłodzącej, kolektory tłoczne, kondensatory, kolektory zrzutowe, zastawki ocieplające. W uzupełnieniu badań przedstawiono strukturę wytwarzania energii elektrycznej w Polsce i na świecie oraz rozwój i podział systemów chłodzenia stosowanych w elektrowniach tego typu. W wyniku badań ustalono klasyfikację zdarzeń typu: Uu – uszkodzenia urządzeń o charakterze zakłóceń w ich pracy, Wu – wyłączenia urządzeń, Wb – wyłączenia bloków. W trakcie prowadzenia badań nie zarejestrowano zdarzeń typu Wb, które należałoby uznać za zdarzenia o konsekwencjach katastrofy. Dominowały zdecydowanie zakłócenia Uu. Wyniki analiz potwierdziły najniższą niezawodność pomp, których jednostkowa intensywność uszkodzeń (uszk/rok jedn) przewyższała kilkakrotnie wartości tego parametru dla pozostałych urządzeń układu chłodzenia.